اویزه دوزی

اویزه دوزی

دوخت منگوله هاي كوچك كُروي به لبه هاي پارچه به منظور تزئین را اویزه دوزی می نامند

يكي از صنايع دستي تزیینی عشایر ” آویزه دوزی” نام دارد. آویز دوزی نوعی رودوزی است که از منگوله های تزیینی و زیبا برای زینت بخشیدن به پرده، رومیزی و … از آن استفاده می شود. منگوله های کوچک که عموماً کُروی هستند به لبه های پارچه مورد نظر در رنگهای مختلف اتصال می یابند. آویزها در انواع مختلف تولید می شوند. انواع دیواری آن که سوزن دوزی و تکه دوزی شده است و یا رودوزی و پولک دوزی شده و برای تزیین به دیوار می آویزند. نوع دیگر آن با قطعات کوچک آیینه، خر مهره، مُهره های رنگین،گوش ماهی، دکمه و نوارهای رنگین تزیین می شود. این هنر بیشتردر میان عشایر رواج دارد.

تاریخچه اویزه دوزی

در لغت‌نامه‌ی دهخدا، ذیل واژه‌ی آویزه [Avize] این‌گونه آمده‌‌است: «آویزِه یا آویزَه؛ گوشوار؛ گوشواره؛ قرطه؛ بیشتر این کلمه به معنی الماس و دیگر گوهرهای ثمین است که به حلقه‌ی گوشواره آویزند یا در نگین‌دان آن نشانند.

چنان‌که جامی سروده‌است:

نخشبی‌های وی از گوهر پاک | کرد یاقوت تر آویزه‌ی تاک / جامی» (منبع)

در این پژوهش، آویزه‌دوزی، یکی از رودوزی‌های سنتی ایران است که طی آن، منگوله‌هاي كوچك عموماً كروي با رنگ‌های گوناگون به لبه‌هاي وسایلی نظیر پرده، رومیزی و … دوخته می‌شود.

این هنر- صنعت بیشتر در میان عشایر رایج است ولی محصولات آن در میان شهرنشینان نیز کاربرد دارد.

محصولات آویزه‌دوزی

محصول آویزه‌دوزی مرغوب، باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

تمام نخ‌های به‌کاررفته در آویزه‌دوزی باید از استحکام و ثبات رنگ کافی برخوردار باشد.

محصول آویزه‌دوزی افزون بر جنبه‌ی زیبایی، باید از کاربرد مشخصی هم برخوردار باشد.

محصول آویزه‌دوزی باید عاری از عیب‌های ظاهری ذاتی ازقبیل گره‌دارشدن، دورنگی، ناهمگونی شدید آویزه‌های دوخته‌شده، نخ‌نما بودن روی کار، ترکیدگی و بدقوارگی باشد.

محصول آویزه‌دوزی نباید دارای عیوب ظاهری عارضی ازقبیل نخ‌نما‌شدگی، پارگی، خط تا، سوراخ‌شدگی، سوختگی، رنگ‌پس‌دادن، پوسیدگی، آثار رفوگری، ساییدگی، رنگ‌پریدگی و بیدخوردگی باشد.

محصولات آویزه‌دوزی در انواع گوناگون تولید می‌شوند. این محصولات گاه با تکه‌دوزی، رودوزی، پولک‌دوزی و … همراه شده و برای تزیین به دیوارها و سردرهای اتاق‌های منازل آویزان می‌شوند.

انواع دیگری از محصولات آویزه‌دوزی با قطعات کوچک آینه، خرمهره، مهره‌های رنگین، گوش‌ماهی، دکمه و نوارهای رنگین تزیین می‌شود.

نقوش، طرح‌ها و رنگ‌بندی محصولات آویزه‌دوزی

مواد اولیه‌ی آویزه ‌دوزی

مواد اولیه‌ی تولید محصول آویزه‌دوزی، شامل موارد زیر است:

قطعات کوچک آینه

خرمهره

مهره‌های رنگین

گوش‌ماهی

دکمه

نوارهای رنگین

ابزارهای آویزه‌دوزی

سوزن

انگشتانه

قیچی

اموزش اویزه دوزی

مراکز آویزه‌دوزی در ایران

آویزه‌دوزی در توسط عشاير اغلب مناطق ایران با ویژگی‌های منحصربه‌فرد انجام می‌شود.

آموزش منگوله دوزی

منابع

برزان

دانشنامه نمیک از تمامی هنردوستان ،اساتید ایران برای پیشرفت ایران عزیزمان در تمامی زمینه ها دعوت به همکاری می نماید شما عزیزان با با دادن نظر و ارسال اطلاعات تکمیلی خود در این زمینه برای پیشرفت کشور عزیزمان در علم و فن آوری میتوانید باعث پیشرفت و تکامل کشور شوید

راهای ارتباط با ما

ایمیل : info@nmik.ir

برای سهولت ارسال نظرات و ارتقاء دانشنامه شما همچنین میتوانید متن و عکسهای خود را در وات ساپ با این شماره :09014465636 ارسال نمایید.

با تشکر تیم نمیک

mehdi alipour

See author's posts